Ekonomia a bezpieczeństwo międzynarodowedruk, Podstawy bezpieczeństwa międzynarodowego UwB

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Ekonomia a bezpieczeństwo międzynarodowe.

Bezpieczeństwo ekonomiczne po II wojnie światowej

• System z Bretton Woods (1944). W konferencji uczestniczyło 730 delegatów z 44 państw alianckich.

• Międzynarodowy Fundusz Walutowy

• Bank Światowy

• ONZ

• NATO

• UE

Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju

• The International Bank for Reconstruction and Development (IBRD), Bank Światowy (World Bank) rozpoczął działalność 25 czerwca 1946.

• Główną przesłanką dla jego stworzenia była chęć odbudowy zniszczonych II wojną światową krajów Europy i Japonii.

• Istotnym celem statutowym było wsparcie dla rozwijających się krajów Azji, Ameryki Łacińskiej i Afryki.

• Obecnie zrzesza 186 krajów członkowskich.

• Siedzibą Banku Światowego jest Waszyngton.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy

• International Monetary Fund (IMF) – niezależna międzynarodowa organizacja w ramach ONZ, zajmująca się kwestiami stabilizacji ekonomicznej na świecie.

• Rozpoczął swoja działalność w 1946 r.

• Pierwszych operacji finansowych dokonał w marcu 1947.

• Dostarcza pomocy finansowej zadłużonym krajom członkowskim, które w zamian są zobowiązane do dokonywania reform ekonomicznych i innych działań stabilizujących.

• Obecnie zrzesza 186 państw.

Bretton Woods

• Miał na celu rozwój handlu, stabilizacje gospodarki i stworzenie warunków eliminujących zagrożenia kryzysami podobnymi do tych z lat 30. XX wieku.

• Opracowali go H.D. White (USA) i J.M. Keynes (Wielka Brytania)

• System miał dwa cele: krótkookresowy (natychmiastowa eliminacja bezrobocia) i długookresowy (jak sprawić by stagnacja i inflacja wywołana systemem krótkookresowym była jak najkrótsza).

• Uniwersalnym rozwiązaniem mającym zlikwidować problemy systemu krótkookresowego okazała się liberalizacja handlu oraz przepływów produkcji: kapitału i siły roboczej.

• Obecnym celem ekonomistów jest długoterminowa realizacja rozwiązania zaproponowanego przez P. Krugmana stopniowego ograniczenia ilości walut narodowych do minimum

Załamanie sytemu z Bretton Woods

• 1971 – odstąpienie przez prezydenta USA R. Nixona od parytetu złota wobec dolara

• Wymuszenie silniejszej cyrkulacji kapitału w skali międzynarodowej

• 1973 – kryzys energetyczny, zmiana sytemu inwestycji i energochłonności produkcji

Czynniki zmieniające gospodarkę światową po 1971 roku

• Rozpoczęcie wydobycia ropy w krajach, w których wysokie koszty uniemożliwiały takie działania – dywersyfikacja dostaw surowców

• Zmiana sposobu produkcji w dziedzinach najbardziej energochłonnych. Ograniczenie rentowności spowodowało przeniesienie produkcji do krajów, gdzie koszty pracy są niższe (Azja Południowo-Wschodnia, Ameryka Łacińska)

• Dolar USA jako główna waluta rezerw wymusiła zmiany w strukturze przepływu kapitału.

•

Liberalizacja handlu GATT/WTO

• Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu (ang. General Agreement on Tariffs and Trade, GATT) podpisano w Genewie 30 października 1947.

• Wszedł w życie 1 stycznia 1948 roku.

• Miał być tymczasowym układem poprzedzającym powstanie ITO (Międzynarodowej Organizacji Handlowej). Jednakże brak zgody między państwami nie pozwalający na wejście w życie statusu ITO, przedłużył obowiązywanie układu GATT do 31 grudnia 1994.

• Organizacja ta miała być – obok MFW i Banku Światowego – trzecią instytucją ułatwiającą współpracę gospodarczą między krajami.

• 1995 powstanie WTO

Światowa Organizacja Handlu

• World Trade Organization z siedzibą w Genewie stanowi kontynuację Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT),

• Została powołana w 1994 w Marrakeszu (Maroko), w ramach tzw. rundy urugwajskiej GATT.

• Rozpoczęła działalność w 1995.

• Polska była jednym z państw założycielskich – stosowne porozumienie ratyfikowała w roku 1995.

• Głównym zadaniem Światowej Organizacji Handlu jest liberalizacja międzynarodowego handlu dobrami i usługami, prowadzenie polityki inwestycyjnej wspierającej handel, rozstrzyganie sporów dotyczących wymiany handlowej, przestrzegania praw własności intelektualnej. Kraje przystępujące do WTO zobowiązane są do dostosowania wewnętrznego ustawodawstwa do norm Światowej Organizacji Handlu oraz udzielania koncesji handlowych podmiotom zagranicznym.

Kształtowanie współzależności

• Współczesny model współzależności oparty jest na interesach państwu uczestniczących w kształtowaniu ładu międzynarodowego.

• Model kształcenia współzależności wykorzystany został zarówno w stosunkach wewnętrznych pomiędzy członkami UE, jak i stosunkach z krajami trzecimi.

• Do roku 1989 nie istniał identyczny model kształtowania współzależności

Zasadnicze różnice pomiędzy modelami w świecie dwubiegunowym:

- brak przywilejów w warunkach dostępu do rynków Wspólnot Europejskich wobec krajów socjalistycznych

- stopniowe pogłębianie przywilejów dostępu do rynków Wspólnot dla krajów rozwijających się

- silna liberalizacja w stosunkach handlowych z krajami wysoko rozwiniętymi.

• Całość tego modelu – zwanego też piramidą uprzywilejowanego dostępu – działającego na zasadach asymetrii, wzmacniana była stosowaniem wobec krajów rozwijających się instrumentu GPS (General System of Preference), wobec innych klauzuli najwyższego uprzywilejowania.

• Kraje RWPG pozbawione były tych przywilejów

Preferencje handlowe UE

Unia Gospodarcza i Walutowa

Europejski Obszar Gospodarczy

Unia celna

Wzajemne preferencje handlowe

Jednostkowe preferencje handlowe

System preferencji celnych

Klauzula najwyższego uprzywilejowania

Umowy o partnerstwie i handlu

Liberalizacja handlu

• Liberalizacja wpływa na zmianę strumieni handlu

• Zmniejsza się znaczenia rynków, które oferują dostęp na zasadach uprzywilejowanych.

• Wpływa na sytuacje wewnętrzną państw rozwijających się stabilizując ich system polityczny.

Sekwencyjność gospodarki

• Jest to wytyczenie drogi rozwoju przez państwa wysokorozwinięte i przekazywanie tych rozwiązań krajom reprezentującym niższy stopień rozwoju.

• Pozwala na skoncentrowanie się na osiągnięciach kilku krajów i stopniowemu wdrażaniu tych rozwiązań w skali globalnej

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Ekonomia a bezpieczeństwo ...

Ekonomia a bezpieczeństwo międzynarodowedruk, Podstawy bezpieczeństwa międzynarodowego UwB

Tematy